Μετά από έξι χρόνια υπαγωγής της ελληνικής οικονομίας στους διεθνείς μηχανισμούς στήριξης, έχει γίνει φανερό πως το κράτος διαμορφώνει θεσμικά εκείνες τις συνθήκες προκειμένου να μπορέσει το κεφάλαιο να ξεπεράσει την κρίση αναπαραγωγής του. Μνημόνια, δανειακές συμβάσεις, εφαρμοστικοί νόμοι κι άλλα αντικοινωνικά μέτρα, όπως η διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, δεν αποτελούν τίποτε άλλο, παρά τον τρόπο για να διέλθει το σύστημα τη δική του κρίση. Το ντόπιο-διεθνές κεφάλαιο και οι ελληνικές κυβερνήσεις, σε αγαστή συνεργασία με καπιταλιστικούς θεσμούς (ΕΕ, ΔΝΤ, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), επιτίθενται στην πλειοψηφία της κοινωνίας και υποτιμούν διαρκώς την εργατική δύναμη των εργαζομένων, έχοντας εγκαθιδρύσει τη μαύρη-επισφαλή εργασία, φέρνοντας μεγαλύτερη ανεργία και σπέρνοντας τη φτώχεια και την εξαθλίωση στους από κάτω της κοινωνικής πυραμίδας.
Κομμάτι της αναδιάρθρωσης των δομών του καπιταλισμού, όπως ήδη αναφέρθηκε, είναι και η διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης μέσω του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου που προωθεί η κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ. Η λεηλασία του κοινωνικού πλούτου των εργαζομένων ήταν και είναι μια βασική τακτική του κράτους για την προστασία και την ανάπτυξη της εγχώριας αστικής τάξης και την ενίσχυση του κεφαλαίου. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις άλλωστε ποτέ δε δίσταζαν να βάλουν χέρι στα ταμεία (χαρακτηριστική περίπτωση το τζογάρισμα των αποθεματικών των ταμείων στο χρηματιστήριο και η επένδυσή τους σε δομημένα ομόλογα, αλλά και η πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζων, εξ αιτίας της οποίας τα ταμεία ζημιώθηκαν κατά δεκάδες δις).
Όσον αφορά στο νομοσχέδιο Κατρούγκαλου, αυτό κινείται στην ίδια κατεύθυνση με τα μέτρα της προηγούμενης περιόδου, συμβάλλοντας στη ραγδαία όξυνση της φτώχειας και στην εξάπλωση της εξαθλίωσης. Περιλαμβάνει κατ’ αρχάς μείωση των δαπανών του κράτους για τις συντάξεις, καθώς επίσης και μειώσεις σε κύριες κι επικουρικές συντάξεις, με παράλληλες αυξήσεις στις εισφορές των εργαζομένων και αναλογική μείωση των εισφορών των εργοδοτών. Επίσης, οδηγεί στη διάλυση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και στην αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης. Συνάμα, η σύνταξη σπάει σε δύο μέρη, στη βασική –εν είδη επιδόματος πρόνοιας 350 ευρώ– και στην ανταποδοτική. Ακόμα και η βασική δεν καταβάλλεται σε όλους, μιας κι έχει σκληρές προϋποθέσεις (από τα 62 έτη και μετά για 40 χρόνια δουλειάς και από τα 67 και μετά για 15 χρόνια και πάνω).
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί πως το ασφαλιστικό νομοσχέδιο Κατρούγκαλου στην ουσία μετατρέπει το ασφαλιστικό σύστημα από αναδιανεμητικό σε πλήρως ανταποδοτικό. Ενώ δηλαδή η κοινωνική ασφάλιση βασιζόταν μέχρι τώρα στην αρχή της ισότητας του εισοδήματος μεταξύ των εργαζομένων και των συνταξιούχων, το νέο ανταποδοτικό σύστημα στηρίζεται στην κεφαλαιοποίηση των εισφορών, δηλαδή στην απόδοση της διαρκούς κυκλοφορίας αυτών των κεφαλαίων. Aυτό βεβαίως σημαίνει εγκατάλειψη της αρχής της ισότητας εισοδήματος εργαζόμενων-συνταξιούχων και σύνδεση της σύνταξης με την απόδοση των κεφαλαίων των εισφορών. Η σύνταξη, συν τοις άλλοις, δε θα υπολογίζεται με βάση τον τελευταίο μισθό –όπως ισχύει μέχρι στιγμής– αλλά με το μέσο όρο των μισθών του συνολικού εργάσιμου βίου. Μέσω της αλλαγής αυτής το κράτος προσπαθεί να καλύψει τρύπες του παρελθόντος στα ασφαλιστικά ταμεία.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν πως το εν λόγω νομοσχέδιο έρχεται να απαλλάξει τους εργοδότες και το κράτος από το βραχνά της κοινωνικής ασφάλισης, μειώνοντας για το κεφάλαιο το κόστος αναπαραγωγής των εργατών. Με τον τρόπο αυτό, το κεφάλαιο και το κράτος επιδιώκουν ν’ ανοίξουν νέα πεδία καπιταλιστικής επέκτασης, συνθήκη απαραίτητη για τη διαιώνιση της ύπαρξης του καπιταλισμού. Δηλαδή, το δρόμο για την επέλαση των ιδιωτικών ασφαλιστικών και την επιβάρυνση των ίδιων των εργαζομένων –όσων έχουν βέβαια την οικονομική δυνατότητα– με το πλήρες βάρος της ασφάλισής τους. Δεδομένου όμως του ότι πάρα πολλοί εργαζόμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα ιδιωτικής ασφάλισης, η ασφαλιστική αναδιάρθρωση πρακτικά θα περάσει πάνω από τη ζωή, την υγεία και την αξιοπρέπεια πλατιών κομματιών της κοινωνίας.
Παράλληλα, η κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ από την πλευρά της συνεχίζει την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων που αφορά στην απόσυρση του κράτους από τις προνοιακές δαπάνες. Η σημερινή πολιτική διαχείριση, εκμεταλλευόμενη την κάμψη των αγώνων που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στις κίβδηλες εξαγγελίες της, συνεχίζει ακάθεκτη την επίθεση ενάντια στην κοινωνία, με σκοπό τη λεηλασία και την υποταγή της στο κράτος και το κεφάλαιο. Η «αριστεροδεξιά» πολιτική διαχείριση Σύριζα-Ανέλ στρώνει το έδαφος για το βάθεμα των όρων εκμετάλλευσης και καταπίεσης και για την όξυνση αυτής της επίθεσης σε ακόμα πιο διευρυμένα τμήματα του πληθυσμού. Πρώτα καλλιέργησε ψεύτικες ελπίδες περί εξωραϊσμού του συστήματος μέσω της προοπτικής ανάληψης κυβερνητικού ρόλου και συνέβαλε καθοριστικά στην αποδυνάμωση των κοινωνικών και ταξικών κινημάτων που είχαν αναπτυχθεί όλο το προηγούμενο διάστημα. Στη συνέχεια υιοθέτησε ως κυβέρνηση την ίδια νεοφιλελεύθερη ατζέντα με τους προκατόχους της, ευθυγραμμιζόμενη πλήρως με τις επιταγές και τα αντικοινωνικά σχέδια των ντόπιων και διεθνών ελίτ. Οι διαχειριστικές αυταπάτες που καλλιέργησε συστηματικά το τελευταίο διάστημα δεν αποσκοπούσαν στην καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης του πληθυσμού, όσο κι αν διατείνονται γι’ αυτό οι εκφραστές τους. Στόχευαν και εν μέρει πέτυχαν να διαμορφώσουν συνθήκες συναίνεσης και αφομοίωσης των αντιστάσεων για την αναίμακτη επιβολή των όρων της νέας καπιταλιστικής επίθεσης που είναι ήδη σε εξέλιξη. Βασική υποχρέωση της κυβέρνησης ως προς τους δανειστές είναι η ομαλή ασφαλιστική αναδιάρθρωση, κάτι που επιθυμούν διακαώς τ’ αφεντικά, εφόσον φαίνεται πως καμιά άλλη κυβέρνηση πλην αυτής με τις αριστερές αναφορές δε θα μπορούσε να την ολοκληρώσει. Επιδιώκουν δηλαδή να δώσουν παράταση ζωής στο ήδη χρεωκοπημένο πολιτικό και οικονομικό σύστημα.
Αντικειμενικά πάντως, τα αντικοινωνικά μέτρα της κυβέρνησης και η συνεχιζόμενη επίθεση του κράτους και του κεφαλαίου εις βάρος των προλεταριακών στρωμάτων μπορούν να άρουν –υπό προϋποθέσεις– τις συνθήκες κοινωνικής ειρήνης, εθνικής συμφιλίωσης και διαταξικής συνεργασίας που εξυπηρέτησε η άνοδος του Σύριζα στην εξουσία. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει ο υποκειμενικός παράγοντας, δηλαδή η ενδυνάμωση και μαζικοποίηση του ανταγωνιστικού κινήματος, που οφείλει να αντισταθεί στην περαιτέρω επιβολή της εξαθλίωσης.
Ενάντια στην προσπάθεια του κράτους και των αφεντικών να διαχωρίσουν τους από κάτω με επίπλαστους διαχωρισμούς όπως παλιοί/νέοι συνταξιούχοι, χαμηλά/υψηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι, προνομιούχοι και μη, αντιλαμβανόμαστε πως η ασφαλιστική αναδιάρθρωση αφορά σύσσωμη την εργατική τάξη και τους από κάτω της κοινωνίας και όλοι από κοινού οφείλουμε να παλέψουμε για το μπλοκάρισμά της.
Εν κατακλείδι, οι από κάτω της κοινωνικής πυραμίδας πρέπει να συμβάλουμε ώστε να αναβαθμιστούν οι ταξικοί και κοινωνικοί αγώνες, να οξύνουμε με τις δράσεις μας τις αντιθέσεις εντός του κυρίαρχου μπλοκ αλλά και μες την κοινωνία την ίδια. Αυτό θα γίνει με τη διαμόρφωση ταξικής συνείδησης και αγωνιστικής-μαχητικής διάθεσης από πλευράς των καταπιεσμένων και εκμεταλλευόμενων. Να αντιληφθούμε δηλαδή πως για τα συλλογικά μας προβλήματα, συλλογικός πρέπει να είναι ο αγώνας μας ενάντια σε κεφάλαιο και κράτος. Όλοι εμείς που παράγουμε τον κοινωνικό πλούτο, οι εργαζόμενοι, οι επισφαλείς, οι άνεργοι, οι νεολαίοι, ντόπιοι και μετανάστες δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα από καμιά κυβέρνηση, από καμιά συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Πρέπει να οργανωθούμε και να αντισταθούμε σε κάθε πεδίο της κοινωνικής μας ζωής, σε κάθε χώρο εργασίας. Το ζητούμενο δεν μπορεί να είναι να πάμε το χρόνο πίσω στην εποχή του κράτους-πρόνοιας αλλά να δούμε πώς θα πάμε ένα βήμα μπροστά: πώς θα σταματήσει η εξάρτηση της ζωής μας, της υγείας και της επιβίωσής μας στην τρίτη ηλικία από οποιονδήποτε άλλο πέρα από εμάς που παράγουμε τον κοινωνικό πλούτο. Η κοινωνική ασφάλιση δεν είναι κάτι που μας παραχωρείται απλόχερα από το κράτος αλλά είναι κομμάτι του κοινωνικού πλούτου που έχουμε παράξει εμείς οι ίδιοι και μας ανήκει δικαιωματικά στο σύνολό του. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από τη συμμετοχή και την ενδυνάμωση των συλλογικών, αδιαμεσολάβητων κι οργανωμένων στη βάση κοινωνικών και ταξικών αγώνων. Όχι μόνο για να βάλουμε φραγμό στα σχέδια των κυρίαρχων, που επιδιώκουν η συνέχιση του βάρβαρου αυτού συστήματος να περάσει πάνω από τη ζωή κι αξιοπρέπειά μας, αλλά και για να αγωνιστούμε για μια άλλη κοινωνία ισότητας, αλληλεγγύης κι ελευθερίας. Για τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, τη χειραφέτηση των εκμεταλλευόμενων και καταπιεσμένων, για την Αναρχία και τον Ελευθεριακό Κομμουνισμό.
Ούτε κρατική ασφάλιση ούτε ιδιωτική,
παλεύουμε για μια κοινωνία οργανωμένη από τα κάτω και αταξική
Συνέλευση Αναρχικών για την Κοινωνική και Ταξική Αντεπίθεση | Μάρτιος 2016
